Publikacje » Opinie

Spójność terytorialna UE: szansą czy zagrożeniem?
Polityka strukturalna Wspólnoty Europejskiej, od czasu reformy Delorsa z 1988 roku, stała się drugą co do znaczenia pozycją wydatków budżetowych tej organizacji, koncentrując około 30% środków. Uważa się, że jest ona kluczowym instrumentem pogłębiania integracji europejskiej ze względu na regionalny charakter i przesłanki interwencji. Polityka ta jest programowana w wieloletnim horyzoncie czasowym, poszczególne jej edycje obejmowały lata: 1989-1993, 1994-1999, 2000-2006 oraz 2007-2013. Jej celem jest wzrost spójności w układzie krajowym i regionalnym, w dwóch wymiarach – gospodarczym i społecznym, bowiem nadmierne zróżnicowania prowadzą do negatywnych konsekwencji w skali całej Wspólnoty Europejskiej. Podstawowymi miernikami są: w przypadku spójności gospodarczej zróżnicowania produktu krajowego brutto na mieszkańca według parytetu siły nabywczej, natomiast w przypadku spójności społecznej zróżnicowania stopy bezrobocia według BAEL (badania aktywności ekonomicznej ludności) oraz wskaźnika zatrudnienia.
W
roku 2005 na Szczycie Rady Europejskiej w Lizbonie przyjęto traktat reformujący
Unię Europejską. Proces jego ratyfikacji przez wszystkie kraje członkowskie
Wspólnoty przeciągnął się do roku 2009, w związku z tym traktat ten wchodzi w
życie od 1 grudnia 2009 roku. Traktat ten oznacza zasadnicze uporządkowanie
procesów decyzyjnych w Unii Europejskiej, składającej się już obecnie z 27
państw. Dla europejskiej polityki strukturalnej kluczowe znaczenie ma zapis traktatu,
w którym uzupełniono spójność gospodarczą i społeczną także spójnością terytorialną.
Zgodnie
z zapisami Artykułu 3 nowego Traktatu o Unii Europejskiej „(Unia) wspiera
spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną oraz solidarność między
państwami członkowskimi”. W Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej dotyczą artykuły 174-178. Istotne
uzupełnienia i zmiany wprowadzone w artykule 174 prowadzą do pojawienia się
następującego zapisu: „W celu wspierania harmonijnego rozwoju całej Unii
rozwija ona i prowadzi działania służące wzmocnieniu jej spójności
gospodarczej, społecznej i terytorialnej. W szczególności Unia zmierza do
zmniejszenia dysproporcji w poziomach rozwoju regionów oraz zacofania regionów
najmniej uprzywilejowanych. Wśród regionów, o których mowa, szczególną uwagę
poświęca się obszarom wiejskim, obszarom podlegającym przemianom przemysłowym i
regionom, które cierpią na skutek poważnych i trwałych niekorzystnych warunków
przyrodniczych lub demograficznych, takim jak najbardziej na północ wysunięte
regiony o bardzo niskiej gęstości zaludnienia oraz regiony wyspiarskie,
transgraniczne i górskie.”
Dyskusja
na temat spójności terytorialnej będzie miała podstawowe znaczenie dla
modyfikacji europejskiej polityki strukturalnej po roku 2013. Podstawowe
problemy jakie się rysują są następujące:
A.
Jaki będzie horyzont czasowy kolejnego okresu programowania budżetu i polityk
Wspólnoty.
B.
Jaki będzie miernik spójności terytorialnej.
C.
Jaki będzie sposób finansowania zadań związanych ze spójnością terytorialną.
D.
Jaki będzie podstawowy poziom terytorialny interwencji polityki europejskiej.
E.
Jaka będzie struktura i skala podejmowanych działań w układzie czterech najważniejszych
wymiarów spójności terytorialnej.
F.
Jaki będzie wpływ nowej generacji wyzwań przed jakimi stoi obecnie Unia Europejska
na spójność terytorialną.
Ostatnie publikacje tego autora:
- Wnioski i rekomendacje wynikające z traktatowego charakteru wymiaru terytorialnego (spójności terytorialnej) europejskiej polityki spójności
- Wnioski i rekomendacje dla prowadzenia polityki rozwoju uwzględniającej spójność terytorialną. Terytorialne aspekty polityk publicznych
- For an Enhanced Terrttorial Dimension of the Cohesion Policy in Poland in the 2014-2020 Period
Dodatkowe
Tagi:
fundusze strukturalne Unii Europejskiej, rozwój regionalny, europejska polityka spójności, zagospodarowanie przestrzenne
- Oszacowania PKB w powiatach województwa warmińsko-mazurskiego
- What really determines Polish exports? Semi-mixed effects gravity model for Poland
- Territorial Cohesion
- Prezentacja IRu w ramach Raportu OECD - LEED na temat Pomorskiego
- ERSA 2017 - prezentacja Instytutu
- Analysis of the Polish foreign trade in the light of recent theoretical concepts
- Analiza handlu zagranicznego Polski w świetle najnowszych koncepcji teoretycznych
- Wrażliwość polskich regionów
- Terytorialny wymiar wzrostu i rozwoju
- Kreatywność się opłaca
- Determinanty handlu HIIT i VIIT Polski. Analiza ekonometryczna
- Determinanty działalności eksportowej polskich firm produkcyjnych
- Analiza branż o największym potencjale eksportowym w województwie pomorskim
- Extended gravity model of Polish trade. Empirical analysis with panel data methods
- Kluczowe wnioski z diagnozy „Innowacyjność i przedsiębiorczość”
- Kluczowe wnioski z diagnozy „Internacjonalizacja Obszaru Metropolitalnego"
- Kluczowe wnioski z diagnozy „Zarządzanie Obszarem Metropolitalnym”
- Kluczowe wnioski z diagnozy „Kluczowe motory rozwoju”
- Luka technologiczna a poziom rozwoju. Bałtycki rozłam
- Model optimum terytorialnego
- Ryzyko deflacji w strefie euro wzrasta
- The Impact of Trade Integration with the EU on Porductivity in a Post-Transition Economy. The Case of Polish Manufacturing Sectors
- The British Economy: Before the Storm
- O optymalności bądź nieoptymalności strefy euro
- Ranking atrakcyjności inwestycyjnej województw Polski
- Jaka spójność Polski?
- Marginalizowany czy nie - dylematy makroregionu Polski Zachodniej
- Polska w Europie – peryferie ekonomiczne czy lider?
- Spójność terytorialna UE: szansą czy zagrożeniem?
- Jak się miewa sektor ICT w Polsce?
- Spójność przestrzeni wyzwaniem czasu
- Innowacje w przestrzeni