Aktualności » Nowa Agenda Terytorialna UE

Nowa Agenda Terytorialna UE

prof. Jacek Zaucha | 02.03.2010

Staraniem przyszłej (2011 rok) prezydencji węgierskiej UE powstaje Nowa Agenda Terytorialna UE uwzględniająca potrzeby i specyfikę krajów, które weszły do UE w roku 2004 i później. Dokument ma być gotowy w 2011 roku.

Na nieformalnym Spotkaniu Ministrów Państw Członkowskich Unii Europejskiej (UE) ds. spójności terytorialnej i rozwoju miast zorganizowanym przez Prezydencję niemiecką w dniach 24−25 maja 2007 r. w Lipsku przyjęto dokument „Agenda Terytorialna Unii Europejskiej: w kierunku bardziej konkurencyjnej i zrównoważonej Europy zróżnicowanych regionów” (Territorial Agenda of the European Union).

Obecnie trwają prace nad oceną aktualności tego dokumentu w świetle transformacji polityki spójności UE oraz narastania globalnych wyzwań rozwojowych. W efekcie prac prowadzonych przez międzynarodowy zespól ekspertów powstanie uaktualniona Agenda Terytorialna UE, która w 2011 roku zostanie zaprezentowana przez prezydencję węgierską na forum UE. Jej istotą jest wzmocnienie spójności terytorialnej jako paradygmatu polityki rozwoju UE oraz harmonijne włączenie w rozważania o rozwoju przestrzennym UE takich kategorii jak: wrażliwość poszczególnych regionów na fluktuacje ekonomiczne, braki w zaopatrzeniu w energie, jak również inne zjawiska globalne takie jak zmiana klimatu, migracje i nowy ład ekonomiczny (globalizacja gospodarki) etc. Wyzwania te (globalizacja, zmiany klimatu, zmiany demograficzne, wzrost cen nośników energii) stanowiły wprawdzie trzon rozważań poprzedniej Agendy, obecnie jednak znacznie silniej uwypuklony zostanie ich kontekst terytorialny.

Nowa Agenda Terytorialna kładzie taż większy nacisk na ponadgraniczne powiązania i współpracę (transgraniczną oraz w ramach szerszego sąsiedztwa), społeczny wymiar spójności oraz przestrzenne aspekty rozwoju sustensywnego, jak również bardziej równorzędnie niż poprzedni dokument traktuje przestrzeń lądową i morską. Ma ona w bardziej harmonijny sposób łączyć rozwój przestrzenny i społeczno-gospodarczy tzn. zwracać uwagę na procesy metropolitalne (korzyści z aglomeracji), czy tworzenie zrębów gospodarki opartej na wiedzy. Uwzględni ona także kwestie przestrzenne istotne dla nowych krajów członkowskich doświadczonych licznymi wyzwaniami rozwojowymi od spadku PKB po problemy natury społecznej i politycznej.